در اینجا به معرفی صندوق کالایی و ویژگی‌های آن پرداخته خواهد شد.
صندوق کالایی (Commodity Fund) یا ETF کالایی، صندوقی است که به صورت مشترک سرمایه گذاری در محصولات کالایی را فراهم می‌کند. این صندوق‌ها بر اساس ارزش نهاده‌های کالایی مختلفی مانند نفت، طلا، نقره، مس، غلات و... تشکیل می‌شوند.
صندوق کالایی به عنوان یکی از ابزارهای مالی مدرن، می‌تواند برای سرمایه گذاری در بازار کالاهای مختلف کاربرد داشته باشد. سرمایه گذاران با خرید و فروش واحدهای صندوق کالایی، به سادگی در بازار کالاها به سود برسند و همچنین خطرات و زحمات سرمایه گذاری مستقیم در بازار کالاها را نیز کاهش دهند.
به طور کلی، صندوق کالایی به عنوان یکی از ابزارهایی که به سرمایه گذاران امکان می‌دهد به صورت مستقیم در بازار کالا سرمایه گذاری کنند و به دست آوردن سود دست یابند، محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده است. به علاوه، با توجه به اینکه سبد صندوق کالایی ترکیبی از محصولات مختلف کالایی است، خطرات سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف بازار کالاها کاهش پیدا می‌کند.
مزایای صندوق‌های کالایی:
- انعطاف‌پذیری خرید و فروش‌ها
- امکان جذب سرمایه‌های خرد
- کاهش هزینه‌های معاملات
- امنیت بیشتر
- شفافیت معاملات
- داشتن پشتوانه قوی
- وجود بازار ثانویه شفاف
ریسک‌های صندوق‌های کالایی:
در کنار مزایای بسیاری که صندوق‌های کالایی دارند، این صندوق‌ها ریسک‌هایی نیز شامل می‌شوند از جمله:
- عوامل کلان اقتصادی
- ریسک نظارتی
- ریسک عملیاتی
- ریسک بازخرید
- فقدان نقدشوندگی بازار
- ریسک مدیریت غیرفعال صندوق
- خسارات وارده به کالای صندوق
- ریسک مرتبط با معامله در بازار
- ارکان صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله کالایی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی همانند سایر اوراق بهادار دارایی ارکان است که هرکدام وظیفه خاص خود را دارند که عبارتند از:
- مجمع صندوق: بالاترین رکن صندوق به شمار آمده و اجتماع دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز هستند و در مجامع حق رأی دارند.
- مدیر: رکن اجرایی صندوق بوده و اطلاعات صندوق را در اختیار سازمان بورس قرار می‌دهد. سیاست‌گذاری و تعیین خط مشی صندوق و تصمیم‌گیری در خصوص خرید و فروش یا حفظ مالکیت دارایی‌های صندوق در چارچوب وظیف مدیر است.
- متولی: رکن نظارتی صندوق شمرده می‌شود و باید بر ارکان اداره‌کننده و نظارتی صندوق در اجرای صحیح مقررات و رویه‌ها نظارت مستمر داشته باشد. متولی بر دریافت‌ها و پرداخت‌های صندوق و نحوه نگهداری اسناد در وجه حامل و اوراق بهادار بی‌نام صندوق نیز نظارت دارد.
- بازارگردان: بازارگردانی واحدهای سرمایه‌گذاری عادی صندوق مطابق اساسنامه وظیفه بازارگردان است. این رکن در طول همه روزهای معاملاتی اقدام به ارائه سفارش خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری عادی در سامانه معاملاتی بورس می‌کند تا به نقدشوندگی و تعادل قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق در بازار کمک کند.
- حسابرس: از بین مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس به عنوان رکن نظارتی عمل می‌کند. حسابرس از درستی ثبت و نگهداری حساب‌های صندوق مطمئن می‌شود و گزارش‌های عملکرد و صورت‌های مالی صندوق را بررسی کرده و درباره آن‌ها اظهار نظر می‌کند.
در ادامه به معرفی چند صندوق کالایی فعال در بورس کالای ایران می پردازیم:
- صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر طلای زرفام آشنا: این صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران به صورت بازار دوم فعالیت می‌کند و در زمینه سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار طلا فعالیت می‌کند.
- صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر طلای زرین آگاه: این صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران فعالیت می‌کند و در زمینه سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار طلا و طلاهای جواهری فعالیت می‌کند.
- صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس: این صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران فعالیت می‌کند و در زمینه سرمایه‌گذاری در طلا فعالیت می‌کند.
- صندوق سرمایه‌گذاری زرافشان امید ایرانیان: این صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران فعالیت می‌کند و در زمینه سرمایه‌گذاری در زر و فلزات پایه فعالیت می‌کند.
- صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای کیان: این صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران فعالیت می‌کند و در زمینه سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار سکه‌های طلا فعالیت می‌کند.
- صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق مبتنی بر سکه طلای مفید: این صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران فعالیت می‌کند و در زمینه سرمایه‌گذاری در سکه‌های طلا فعالیت می‌کند.
توصیه به فعالین این حوضه:
بنابراین، توصیه به فعالین و سرمایه‌گذاران در صندوق‌های کالایی این است که در انتخاب صندوق مناسب، به مواردی مانند مدیریت صندوق، عملکرد گذشته صندوق، هزینه‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری، نوع کالایی که در آن سرمایه‌گذاری می‌شود و شرایط بازار توجه کنند. همچنین باید در نظر داشت که سرمایه‌گذاری در صندوق‌های کالایی ممکن است با ریسک‌هایی همراه باشد و باید برای افزایش سود و کاهش ریسک، به تناسب میان میزان سرمایه‌گذاری و سطح تجربه و دانش خود اقدام کنند. در نهایت، همیشه باید به مرور زمان عملکرد سرمایه‌گذاری خود را ارزیابی کرده و در صورت نیاز، تصمیمات مناسبی را برای بهبود وضعیت سرمایه‌گذاری خود اتخاذ کنند.
