تالار صادراتی کیش: دروازهای به بازارهای جهانی
تالار صادراتی کیش با هدف ایجاد زمینهای مناسب برای حضور سرمایهگذاران خارجی در بازار کالاهای ایرانی تأسیس شده است. این تالار در تاریخ 4 آبان 1388 فعالیت خود را در جزیره کیش آغاز کرد و از آن زمان به عنوان یکی از مهمترین بسترهای صادراتی کشور شناخته میشود.
در این مقاله، به بررسی جامع دستورالعملها و فرآیندهای رینگ صادراتی بورس کالا میپردازیم
اهداف و نقش تالار صادراتی کیش
جذب سرمایهگذاران خارجی: یکی از اهداف اصلی تأسیس تالار صادراتی کیش، جذب سرمایهگذاران خارجی و معرفی محصولات ایرانی به بازارهای بینالمللی است. این امر نه تنها به افزایش درآمدهای ارزی کشور کمک میکند، بلکه باعث تقویت روابط تجاری بینالمللی نیز میشود.
تسهیل صادرات کالاهای ایرانی: تالار صادراتی کیش به عنوان یک پل ارتباطی میان تولیدکنندگان داخلی و خریداران خارجی عمل میکند. این تالار با ارائه خدمات و امکانات مناسب، فرآیند صادرات را برای شرکتها و تولیدکنندگان ایرانی سادهتر و کارآمدتر میسازد.
جهت مشاوره و فعالیت در رینگ صادراتی بورس کالا با شماره زیر تماس بگیرید
09939340965
سپهر حبیب
دستورالعمل اجرایی رینگ صادراتی بورس کالای ایران ۱۳۸۸/۰۵/۲۴
ماده ۱: تعریف اصطلاحات و واژهها
استانداردهای تجارت بینالمللی: شامل شرایط انتقال مالکیت، مخاطرات و قیمت کالا و تعهدات طرفین یک معامله براساس آخرین قواعد پذیرفته شده تجارت بینالمللی میباشد.
اطلاعیه عرضه: سندی است که بورس براساس اطلاعات دریافتی عرضه از کارگزار فروشنده تنظیم و از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی به عموم و کارگزاران اطلاعرسانی مینماید. مجموعه اطلاعات عرضه که کارگزار فروشنده ملزم به ارائه آن به بورس میباشد و فرم اطلاعیه عرضه به تصویب هیأت مدیره بورس میرسد.
اعلامیه پیشگشایش (Pre-advice): سندی است حاوی اطلاعات اولیه اعتبار اسنادی که در مواقع مقتضی توسط بانک گشایشکننده اعتبار اسنادی به بانک طرف فروشنده ارسال میگردد.
بازار هدف بینالمللی: منظور مقصدی خارج از ایران است که فروشنده و خریدار با هدف انتقال کالا به آن مقصد، کالا را در رینگ صادراتی معامله مینمایند.
بورس: بورس کالای ایران (شرکت سهامی عام) است.
پیشفاکتور (پرفرما): سندی است تعهدآور که پس از انجام معامله در بورس از سوی فروشنده صادر و کلیه شرایط معامله در آن درج میگردد.
تسویه: عبارت است از تأیید انجام فرآیند صدور حواله خرید توسط فروشنده و پرداخت وجه معامله یا تصفیه آن توسط خریدار، از جانب بورس طبق مستندات دریافتی که براساس آن معامله قطعی میگردد.
تقاضا: عبارت است از اعلام آمادگی برای خرید مقدار معینی کالا از طرف کارگزار خریدار.
حواله خرید: سندی است که توسط بورس، فروشنده یا کارگزار فروشنده به نام خریدار صادر یا تأیید میشود و خریدار میتواند با ارائه آن به انبارهای اعلام شده توسط فروشنده و مورد تأیید بورس کالای خریداری شده را تحویل گیرد.
خسارت: مبلغی است که هر یک از طرفین قرارداد یا اشخاص ثالث حسب مورد در صورت فعل یا ترک فعل معین طبق مقررات و توافقات فیمابین موظف به پرداخت آن میباشند.
روز کاری: روزهایی است که جزو تعطیلات رسمی کشور جمهوری اسلامی ایران نیست و بورس در آن روز طبق مقررات فعالیت دارد.
رینگ صادراتی: جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی میباشد که مقصد آنها صرفاً بازار هدف بینالمللی است.
سازمان: «سازمان بورس و اوراق بهادار» ایران است.
سامانه معاملاتی: شبکه الکترونیک یا غیر الکترونیکی است که بورس و کارگزاران از آن برای انجام معاملات استفاده مینمایند.
شرایط پرداخت: شرایط تسویه وجه معامله اعم از نقدی، اعتباری، نقدی و اعتباری و یا هر روش پرداخت دیگر که طبق مقررات مورد قبول بورس بوده و در اطلاعیه عرضه اعلام میگردد.
شرایط تحویل: شرایطی است شامل کیفیت کالا، نوع بستهبندی، وسیله حمل و نقل، مابهالتفاوت حمل، وضعیت اظهارنامه گمرکی و سایر مواردی که طبق مقررات در اطلاعیه عرضه اعلام و فروشنده کالای معاملهشده را براساس آن به خریدار تحویل میدهد.
شرایط غیرمترقبه (فورس ماژور): شرایطی است خارجی، غیرقابل اجتناب و غیر قابل پیشبینی که در نتیجه وقوع آن متعهد اعم از خریدار و فروشنده قادر به انجام تعهد خود نباشد.
عدم رقابت: وضعیتی است که در رینگ صادراتی متقاضیان خرید قیمت پایه عرضه را پذیرفتهاند، لیکن جمع تقاضای کالا از عرضه کالا کمتر است.
عرضه: عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش مقدار معینی کالا از طرف کارگزار فروشنده.
عرضه مجدد: منظور عرضهای است که پس از عدم معامله کالا در عرضه نوبت اول در همان رینگ صادراتی انجام میشود.
عرضه نوبت اول: منظور اولین عرضه یک کالا در طی یک رینگ صادراتی بورس است.
قیمت پایه: قیمتی است که عرضهکننده ملزم است برای عرضه کالا در بورس طبق مقررات اعلام نماید. این قیمت مبنای شروع حراج در رینگ صادراتی است.
قیمت معامله: قیمتی است که معامله در رینگ صادراتی براساس آن صورت میگیرد و علاوه بر ثبت در سیستم معاملاتی بورس توسط بورس اعلام میگردد.
قیمت نهایی: قیمتی است که حسب شرایط پرداخت اعلام شده در اطلاعیه عرضه، در زمان تحویل، حمل یا بارگیری کالای معامله شده مشخص میگردد.
کارگزار: یکی از کارگزاران مجاز پذیرفتهشده در بورس است که کالا را برای دیگران و به حساب آنها معامله مینماید.
مابهالتفاوت حمل: میزان نوسان وزن یا حجم کالاهای معاملهشده در هنگام تحویل که از نظر بورس مجاز میباشد.
مشتری: شخصی است که متقاضی خرید یا فروش کالا در بورس است.
مقررات: الزاماتی است که توسط مراجع ذیصلاح در چارچوب اختیارات آنها وضع شده و بورس، کارگزار، مشتریان و سایر اشخاص ذیربط بورس موظف به رعایت آنها هستند.
هزینههای جانبی: کلیه هزینههایی است که طبق شرایط پرداخت، خریدار علاوه بر قیمت معامله موظف به پرداخت یا تصفیه آن میباشد.
ماده ۲: ثبت خریداران
- بورس مکلف است با رویه معینی که به تصویب هیأت مدیره بورس میرسد، خریداران رینگ صادراتی را قبل از هرگونه معامله در بورس نزد خود ثبت نماید.
- عرضهکنندگان کالاهای صادراتی، کارگزاران و خریداران موظفند اطلاعات مورد نیاز را حسب درخواست به بورس ارائه نمایند.
- موضوع ثبت نام خریداران در رینگ صادراتی عیناً مانند اعطای کد به خریداران داخلی اقدام گردد.
تبصره: ثبت سفارش خریدار توسط کارگزار جهت انجام معامله در رینگ صادراتی منوط به ثبتنام خریدار در فهرست خریداران رینگ صادراتی است.
ماده ۳: شناسه معاملاتی
- بورس مکلف است برای کالاهایی که در رینگ صادراتی عرضه میشوند شناسه معاملاتی مجزا از شناسه آن کالا در سایر رینگهای معاملاتی خود تعریف و از آن استفاده نماید.
- نحوه عمل در مورد تعیین شناسه معاملاتی کالاها عیناً مانند رویه فعلی شرکت تایید میگردد.
ماده ۴: نرخهای معادل ریال
بورس مکلف است قبل از شروع هر رینگ صادراتی، آخرین نرخهای معادل ریال اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و یا یکی از بانکهای دیگر دارای عاملیت از طرف بانک مرکزی برای ارزهای خارجی که عرضههای آن روز بر مبنای آنها صورت میگیرد را از طریق سایت رسمی خود به اطلاع عموم برساند.
تبصره ۱: نرخهای معادل ریال اعلامشده در هر روز مبنای کلیه محاسبات بورس برای تسویه معاملات آن روز، کارمزدها، خسارتها و سایر هزینهها خواهد بود.
تبصره ۲: در صورت درخواست خریدار و موافقت فروشنده و اعلام کتبی مراتب توسط کارگزار فروشنده مبنی بر تسویه معامله با ارزی غیر از ارز اعلامشده قبلی به بورس، ارز توافق شده جدید میتواند مبنای تسویه قرار گیرد. هیأت مدیره بورس موظف است یک مرجع معتبر بینالمللی یا داخلی اعلامکننده نرخهای تبدیل ارز را تعیین نماید.
ماده ۵: اطلاعیه عرضه
بورس موظف است اطلاعات هر عرضه را که به تایید فروشنده رسیده است از طریق کارگزار فروشنده دریافت و حداقل ۳ روز کاری قبل از عرضه در بورس، از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی در قالب اطلاعیه عرضه به عموم و کارگزاران اطلاعرسانی نماید.
تبصره: در صورتیکه کارگزار فروشنده تغییری در اطلاعات عرضه را به بورس اعلام ننماید، اطلاعیه عرضه بورس حداکثر برای ۳ روز کاری پس از روز عرضه نوبت اول معتبر خواهد بود. بورس موظف است حداقل تا ساعت ۲۴ هر روز، برنامه عرضههای نوبت اول رینگ صادراتی روز کاری آینده خود را از طریق سایت رسمی و سامانه معاملاتی خود به عموم و کارگزاران اعلام نماید.
ماده ۶: قیمت نهایی
قیمت نهایی طبق اعلام فروشنده در اطلاعیه عرضه میتواند متفاوت با قیمت معامله باشد. به هر ترتیب قیمت نهایی باید بر مبنای قیمت معامله محاسبه گردد.
تبصره: فروشنده مکلف است جزئیات نحوه محاسبه قیمت نهایی را بر اساس قیمت معامله و همچنین هزینههای جانبی کالای عرضهشده از طریق کارگزار خود به بورس اعلام نماید. درج این اطلاعات در اطلاعیه عرضه توسط بورس الزامی است.
ماده ۷: تامین هزینهها و خسارتها
- کارگزار خریدار مکلف است هنگام دریافت سفارش خرید حداقل معادل پنج درصد ارزش معامله را، براساس قیمت پایه کالای عرضهشده جهت تامین هزینهها و خسارتهای مذکور در این دستورالعمل، از خریدار دریافت و در حساب پیش دریافت از مشتری منظور نماید.
- جبران تمامی کارمزدها، هزینهها و خسارتهایی که طبق مقررات باید از محل پنج درصد مذکور تامین گردد، بر عهده کارگزار خریدار خواهد بود.
ماده ۸: قطعیشدن معاملات
- کلیه معاملات انجام گرفته در رینگ صادراتی با تایید بورس قطعی میگردد.
- بورس مکلف است پس از پرداخت وجه معامله توسط خریدار یا اخذ تاییدیه فروشنده مبنی بر تسویه معامله توسط خریدار نسبت به قطعیکردن معامله طبق رویه خود اقدام نماید و کلیه کارمزدهای متعلقه و خسارتهای مربوطه را براساس ارزش کالا به قیمت معامله از طرفین وصول نماید.
- کارمزدهای اخذ شده مذکور قطعی بوده و قابل استرداد نمیباشد.
ماده ۹: تسویه نقدی
در تسویه نقدی معامله، خریدار حداکثر ۵ روز کاری از تاریخ معامله مهلت خواهد داشت تا معامله را تسویه نماید و این مدت به هیچ وجه قابل تمدید نیست.
تبصره ۱: در صورت تسویه نقدی معامله پس از سپریشدن ۵ روز کاری از تاریخ معامله، کارگزار خریدار مکلف است به ازای هر روز تقویمی تاخیر ۰.۲۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت نماید. دوره پرداخت خسارت تاخیر حداکثر ۱۰ روز تقویمی است.
تبصره ۲: چنانچه خریدار نتواند از طریق کارگزار خود طی مدت ۱۰ روز تقویمی پس از پایان مهلت تسویه نقدی نسبت به تسویه تعهدات خود اقدام نماید، معامله مورد نظر کن لم یکن تلقی گردیده و کارگزار خریدار مکلف است کلیه کارمزدهای متعلقه و ۲.۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت نماید.
ماده ۱۰: تسویه با اعتبار اسنادی یا ضمانتنامه بانکی
در صورتی که طبق اطلاعیه عرضه، پرداخت تمام یا بخشی از وجه معامله از طریق اعتبار اسنادی یا ضمانتنامه بانکی مورد قبول فروشنده باشد، خریدار مکلف است:
- حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری پس از تاریخ معامله اعلامیه پیشگشایش را ارائه دهد.
- حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز کاری پس از تاریخ معامله، اعتبار اسنادی را بر اساس شرایط اعلامی از طرف فروشنده در اطلاعیه عرضه گشایش یا ضمانتنامه بانکی را ارائه و همزمان به فروشنده، کارگزار فروشنده و بورس اطلاع دهد.
تبصره ۱: مدارک و اسنادی که خریدار باید ضمن اعلام گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانتنامه بانکی به فروشنده، کارگزار فروشنده و بورس ارائه کند، توسط هیات مدیره بورس تعیین میشود. ( نسخه ای از اطلاعیه پیش گشایش و یا گشایش اعتباری اسنادی و یا ارایه ضمانت بانکی از طرف خریدار یا کارگزار خریدار، همزمان با ارسال به فروشنده یا کارگزار فروشنده، به بورس نیز اعلام گردد و یا در غیر اینصورت مراتب دریافت اسناد فوق از طرف فروشنده و یا کارگزار فروشنده به بورس اعلام گردد. )
تبصره ۲: در صورت گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانتنامه بانکی توسط خریدار پس از سپری شدن ۱۰ روز کاری از تاریخ معامله، کارگزار خریدار مکلف است به ازای هر روز تقویمی تأخیر، معادل ۰.۲۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت تأخیر از طریق بورس به فروشنده پرداخت کند. دوره پرداخت خسارت تأخیر حداکثر ۱۰ روز تقویمی است.
تبصره ۳: چنانچه خریدار نتواند طی مدت ۱۰ روز تقویمی پس از پایان مهلت گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانتنامه بانکی نسبت به تسویه تعهدات اقدام کند، معامله کن لم یکن تلقی شده و کارگزار خریدار مکلف است کلیه کارمزدهای متعلقه و ۲.۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت کند.
تبصره ۴: مسئولیت بورس کالا صرفاً تا گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانتنامه بانکی در مهلتهای مقرر در این دستورالعمل است. هرگونه شرط لازم از سوی فروشنده جهت ایفای تعهدات بعدی خریدار باید در اعتبار اسنادی یا ضمانتنامه بانکی پیشبینی و قید گردد.
ماده ۱۱: تغییر روش تسویه
- در صورت درخواست خریدار و موافقت فروشنده، خریدار میتواند معاملهای را که تمام یا بخشی از وجه آن طبق اطلاعیه عرضه باید از طریق گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانتنامه بانکی تسویه گردد، به صورت نقدی تسویه کند.
- همچنین، معاملهای را که طبق اطلاعیه عرضه باید بهصورت نقدی تسویه گردد، تمام یا بخشی از وجه آن را از طریق گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانتنامه بانکی تسویه نماید.
- در این صورت، کارگزار خریدار موظف است مراتب را حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری پس از روز معامله به بورس اعلام و معامله را حسب مفاد مواد ۹ و ۱۰ این دستورالعمل تسویه نماید.
ماده ۱۲: استرداد سپرده
کارگزار خریدار مکلف است پس از گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانتنامه بانکی توسط خریدار، مطابق شرایط اطلاعیه عرضه، سپرده دریافتی از خریدار موضوع ماده ۷ این دستورالعمل را پس از کسر هزینهها و خسارتهای مربوطه به خریدار مسترد نماید.
ماده ۱۳: ارائه اسناد لازم جهت تسویه
در کلیه معاملاتی که قیمت نهایی اعلام شده توسط فروشنده معادل قیمت معامله نباشد، کارگزار خریدار مکلف است حداکثر تا ۱۰ روز کاری پس از انجام معامله اسناد لازم جهت تسویه را به کارگزار فروشنده، فروشنده و بورس ارائه نماید.
تبصره ۱: اسنادی که لازم است جهت تسویه معامله ارائه شود، باید در اطلاعیه عرضه قید گردد.
تبصره ۲: در صورت عدم ارائه اسناد لازم طی مهلت ۱۰ روز کاری پس از معامله، کارگزار خریدار مکلف است به ازای هر روز تقویمی تأخیر، معادل ۰.۲۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت کند. دوره پرداخت خسارت تأخیر حداکثر ۱۰ روز تقویمی است.
تبصره ۳: چنانچه خریدار نتواند طی مدت ۱۰ روز تقویمی پس از پایان مهلت ارائه مستندات لازم جهت تسویه معامله، نسبت به ارائه مستندات مذکور اقدام کند، معامله کن لم یکن تلقی شده و کارگزار خریدار مکلف است کلیه کارمزدهای متعلقه و ۲.۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت کند.
ماده۱۴: فسخ معامله توسط خریدار
خریدار میتواند پس از انجام معامله در بورس تا قبل از پایان مهلت تسویه، از طریق کارگزار خود تقاضای فسخ معامله را بنماید. در این صورت پس از پرداخت کلیه کارمزدهای متعلقه و ۲/۵درصد ارزش کالا به قیمت معامله به عنوان خسارت فروشنده توسط کارگزار خریدار، معامله مذکور فسخ خواهد گردید.
ماده۱۵: تحویل کالا توسط فروشنده
کارگزار فروشنده مکلف است حسب اعلام بورس، حواله خرید را بطور همزمان به بورس و کارگزار خریدار ارایه نماید. فروشنده مکلف است حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از زمان مندرج در اطلاعیه عرضه نسبت به تحویل کالا به خریدار یا حمل آن به مقصد خریدار اقدام نماید.
تبصره۱: در صورت تحویل کالا پس از پایان مهلت مقرر در این ماده، فروشنده موظف است به ازای هر روزتقویمی تاخیر معادل ۲۵/۰ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت به خریدار پرداخت نماید. دوره پرداخت خسارت تاخیر حداکثر ۱۰ روز تقویمی است.
تبصره۲:چنانچه فروشنده نتواند طی مدت ۱۰ روز تقویمی پس از پایان مهلت مقرر در این ماده نسبت به تحویل کالا اقدام نماید، معامله مورد نظر کن لم یکن تلقی گردیده و فروشنده مکلف است اصل مبلغ دریافتی بابت معامله، ۲/۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله به عنوان خسارت تاخیر، کلیه کارمزدهای متعلقه و سایر هزینهها و خسارات متعلقه را به خریدار پرداخت نماید.
تبصره۳: در صورتی که فروشنده وخریدار توافق نمایند که علی رغم تاخیر تحویل بیش از ۱۰ روزتقویمی از سوی فروشنده، معامله به قوت خود باقی بماند، کالای موضوع معامله از نظر بورس تحویل شده تلقی گردیده و کلیه مسوولیتهای بعدی بر عهده خریدار و فروشنده خواهد بود.
ماده۱۶: خسارت برای تاخیر در تحویل کالا
چنانچه در اطلاعیه عرضه قید شود که فروشنده، کالا را نزد گمرک به نام خود اظهار خواهد کرد، فروشنده مکلف است حداکثر ظرف دو هفته پس از تسویه معامله توسط بورس، نسبت به اظهار کالا در گمرک و سپردن ضمانت نامههای لازم به نام خود اقدام نماید. در صورت تاخیر در ایفای تعهد موضوع این ماده توسط فروشنده، وی باید به ازای هر روز تقویمی تاخیر معادل ۰/۲۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت به خریدار پرداخت نماید.
ماده۱۷: عرضه مجدد کالای مازاد
در صورت عدم رقابت، کالای مازاد تا پایان همان رینگ صادراتی با قیمت پایه قابل عرضه مجدد به متقاضیان خواهد بود.
تبصره 1: در صورت وجود کالای مازاد پس از یک رینگ صادراتی، فروشنده میتواند کالای مازاد را با همان قیمت و حداکثر طی مدت زمانی که به تفکیک هر کالا، گروه کالا و یا کل کالاهای پذیرفتهشده به تصویب هیات مدیره بورس میرسد، به متقاضیان عرضه نماید. در هر صورت معامله کالای مازاد طبق این ماده حداکثر تا عرضه بعدی کالا در رینگ صادراتی امکانپذیر است.
تبصره 2: مدت زمان برای قیمت عرضه بعدی حداکثر به مدت یک هفته میباشد.
ماده۱۸: مسئولیتهای صادرات کالا
کالاهای معاملهشده در رینگ صادراتی، مختص صادرات و انتقال به بازار هدف بینالمللی است. کلیه مسوولیتهای قانونی و خسارتهای ناشی از تقصیر خریدار در صادرات کالا به بازار هدف بینالمللی مستقیماً متوجه وی خواهد بود.
ماده ۱۹: حل و فصل اختلافات
حل و فصل هرگونه اختلاف فیمابین خریدار و فروشنده ، در چارچوب توافقاتی که اسناد آن قبلاً طبق مقررات به بورس ارایه گردیده، براساس استانداردهای تجارت بینالمللی و از طریق مراجع قانونی صالح به رسیدگی قابل پیگیری خواهد بود.
ماده ۲۰: مسئولیت در شرایط غیرمترقبه
در صورتی که عدم ایفای تعهدات ناشی از شرایط غیرمترقبه باشد، خریدار و فروشنده یا هر دوی آنها حسب مورد مسوولیتی درخصوص تادیه خسارات طرف مقابل بر عهده نخواهند داشت.
ماده ۲۱: درجهبندی موارد پیشبینی نشده
موارد پیشبینی نشده در این دستورالعمل، مشمول سایر مقررات حاکم بر فعالیت بورس خواهد بود.
جهت مشاوره و فعالیت در رینگ صادراتی بورس کالا با شماره زیر تماس بگیرید
09939340965
سپهر حبیب