نخ‌های پلی‌استر، نخ‌هایی مصنوعی هستند که از پلیمرهایی به نام پت (پلی‌اتیلن ترفتالات) تولید می‌شوند که از واکنش میان اتیلن گلیکول و ترفتالیک اسید به وجود می‌آیند. این نخ‌ها با استفاده از فرآیندی به نام ریسندگی مذاب ساخته می‌شوند، که در آن مذاب پلیمری در دمای بالا از نازل‌ها عبور داده می‌شود تا نخ‌هایی با قطر خیلی نازک تشکیل شود.
این مقاله به بررسی نخ‌های پلی‌استر، ویژگی‌ها، کاربردها، و انواع مختلف آن‌ها در صنعت نساجی می‌پردازد. نخ‌های پلی‌استر به دلیل مقاومت، دوام، و قیمت مناسب، در تولید پارچه‌ها، لباس‌ها، و منسوجات دکوراتیو مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مقاله همچنین به ارائه اطلاعات در مورد انواع نخ‌های پلی‌استر که در بورس کالای ایران معامله می‌شوند، و تأثیرات آن‌ها در بازار نساجی کشور می‌پردازد. این مقاله می‌تواند به افزایش آگاهی تولیدکنندگان، تجار، و حتی مصرف‌کنندگان عادی در این زمینه کمک کند.
انواع نخ پلی استر در بورس کالای ایران
در دهه‌های اخیر، صنعت نساجی با افزایش استفاده از نخ‌های سنتتیک تغییرات بزرگی داشته است. نخ‌های پلی‌استر با ویژگی‌هایی چون مقاومت در برابر چروکیدگی، دوام و قیمت مناسب در تولید پارچه‌ها، لباس‌ها و منسوجات دکوراتیو محبوب شده‌اند. با افزایش تقاضا برای این محصولات، بورس کالای ایران نیز نخ‌های پلی‌استر را معرفی و معامله کرده است. این نخ‌ها بر اساس ویژگی‌هایی مانند تراکم، تعداد الیاف و رنگ‌های خاص دسته‌بندی می‌شوند. در این بخش از مقاله، به بررسی انواع مختلف این نخ‌ها و کاربردهای آن‌ها خواهیم پرداخت.
نخ پلی استر بر اساس تراکم و تعداد الیاف
160D48FA , 160D48FB , 160D48FC , 250D48FA , 250D48FB , 250D48FC , 500D96FA , 500D96FB , 500D96FC
- تراکم: به وزن یک واحد حجم از ماده اطلاق می‌شود. در مورد نخ‌های پلی‌استر، تراکم به تعداد دنیر (D) اطلاق می‌شود که واحد وزن برای الیاف است. به عبارت دیگر، تراکم نخ نشان‌دهنده ضخامت و وزن نخ است. نخ‌های با تراکم بالا سنگین‌تر و ضخیم‌تر هستند، در حالی که نخ‌های با تراکم پایین سبک‌تر و نازک‌تر هستند. در دسته‌بندی فوق، نخ‌های با تراکم‌های 160D، 250D و 500D ذکر شده‌اند.
- تعداد الیاف: نخ‌های پلی‌استر می‌توانند از تعداد متفاوتی الیاف تشکیل شوند. تعداد الیاف به تعداد رشته‌های کوچکی اطلاق می‌شود که با یکدیگر توییده شده‌اند تا یک نخ بزرگ‌تر تشکیل دهند. در دسته‌بندی فوق، نخ‌های با تعداد الیاف 48 و 96 ذکر شده‌اند.
بر اساس این ویژگی‌ها، نخ‌های پلی‌استر را می‌توان در دسته‌های مختلفی قرار داد.
موارد استفاده:
- 160D48FA , 160D48FB, 160D48FC: مورد استفاده در تولید پارچه‌های ریز، لباس‌های نازک، و منسوجات دکوراتیو.
- 250D48FA , 250D48FB , 250D48FC: مناسب برای تولید پارچه‌های ضخیم‌تر و محصولات با دوام بیشتر، مانند کیف‌ها و کفش‌ها.
- 500D96FA , 500D96FB , 500D96FC: مورد استفاده در تولید محصولات با دوام بالا، مانند فرش‌ها، کف‌پوش‌های خودرو، و محصولات صنعتی.
نخ پلی استر بر اساس تعداد الیاف و قطر
48F180DTA , 48F280DTA , 48F280DTB , 48F280DTC , 96F560DTA , 96F560DTB
- تعداد الیاف: نخ‌های پلی‌استر از الیافی تشکیل شده‌اند که به هم توییده شده‌اند. هر نخ از تعداد معینی الیاف تشکیل شده است. تعداد الیاف نشان‌دهنده تعداد این رشته‌های کوچک است که با هم توییده شده‌اند تا یک نخ بزرگ‌تر بسازند. برای مثال، یک نخ 48 الیافه دارای 48 الیاف مجزا است که با یکدیگر توییده شده‌اند.
- قطر یا تراکم: قطر یا تراکم نخ پلی‌استر به واحد دنیر (D) اندازه‌گیری می‌شود. یک دنیر معادل وزن 9000 متر از نخ است. بنابراین، نخ‌های با تراکم بیشتر سنگین‌تر و ضخیم‌تر هستند، در حالی که نخ‌های با تراکم کمتر سبک‌تر و نازک‌تر هستند.
موارد استفاده:
- 48F180DTA: مورد استفاده در تولید پارچه‌های نرم و انعطاف‌پذیر، مانند لباس‌ها و پوشاک.
- 48F280DTA , 48F280DTB , 48F280DTC: مناسب برای تولید پارچه‌های ضخیم‌تر و با دوام بیشتر، مانند کیف‌ها و کفش‌ها.
- 96F560DTA , 96F560DTB: مورد استفاده در تولید محصولات با دوام بالا، مانند فرش‌ها، کف‌پوش‌های خودرو، و محصولات صنعتی.
نخ پلی استر با پیشوند SD
SD160D48FAA , SD250D48FAA , SD485D96FAA
پیشوند "SD" در نخ‌های پلی‌استر به معنی "Semi Dull" است، که این واژه به ظاهر نیمه‌مات نخ اشاره دارد. این نوع پلی‌استرها با استفاده از تکنولوژی‌های خاصی تولید می‌شوند که به آن‌ها ظاهر نیمه‌ماتی می‌دهند. نخ‌های پلی‌استر می‌توانند دارای ظاهر‌های مختلف باشند، از جمله:
- Bright (BR): نخ‌هایی با ظاهر براق و درخشان.
- Semi Dull (SD): نخ‌هایی با ظاهر نیمه‌مات و کمتر درخشان.
- Full Dull (FD): نخ‌هایی با ظاهر کاملاً مات و بدون درخشش.
انتخاب نوع نخ پلی‌استر با توجه به ظاهر آن بستگی به کاربرد مورد نظر دارد. به عنوان مثال، نخ‌های Bright ممکن است در کاربردهایی که نیاز به ظاهر درخشان و جذاب دارد، مورد استفاده قرار گیرند، در حالی که نخ‌های Semi Dull یا Full Dull ممکن است در کاربردهایی که نیاز به ظاهر کمتر درخشان و آرام‌تر دارد، مورد استفاده قرار گیرند.
موارد استفاده:
SD160D48FAA , SD250D48FAA, SD485D96FAA: این نخ‌ها با ویژگی‌های ویژه‌ی خود، در تولید محصولات مختلف، از جمله پارچه‌ها، لباس‌ها، و منسوجات دکوراتیو مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نخ پلی استر مشکی DDB
DDB180D36FAA , DDB250D48FAA , DDB280D48FAA , DDB500D96FAA , DDB550D96FAA
پیشوند "DDB" در نخ‌های پلی‌استر به معنی "Deep Dyeable Black" است، که به نخ‌هایی اشاره دارد که با رنگ‌های تیره و عمیق قابل رنگ‌آمیزی هستند. این نخ‌ها به طور خاص برای کاربردهایی تولید می‌شوند که نیاز به رنگ‌های تیره و مشکی دارند.
این نوع نخ‌ها معمولاً در تولید پارچه‌ها و منسوجاتی استفاده می‌شوند که باید دارای رنگ مشکی یا رنگ‌های دیگری با تیره‌بود بالا باشند، مانند لباس‌های مشکی، پارچه‌های تیره رنگ برای مبلمان و دیگر کاربردها. با استفاده از این نخ‌ها، می‌توان رنگ‌های بسیار عمیق و پایداری را در منسوجات ایجاد کرد.
موارد استفاده:
DDB180D36FAA , DDB250D48FAA , DDB280D48FA , DDB500D96FAA , DDB550D96FAA: این نخ‌های مشکی در تولید پارچه‌های تیره‌رنگ، لباس‌های تیره‌رنگ، و منسوجات دکوراتیو با رنگ‌های تیره مورد استفاده قرار می‌گیرند
سایر نخ‌های پلی استر
نخ پلی استر گرید D , نخ پلی استر گرید WP12
گرید (Grade) در مواد و نخ‌های پلی‌استر به کیفیت و خواص خاص آن اشاره دارد. هر گرید از نخ پلی‌استر دارای خصوصیات و کاربردهای مختلفی است و بر اساس نیاز‌های صنعتی ساخته و دسته‌بندی می‌شود.
- گرید D: این به گرید خاصی از نخ پلی‌استر اشاره داشته دارد که برای کاربردهای خاصی ساخته شده است. معمولاً این گرید‌ها بر اساس ویژگی‌هایی مثل ضخامت نخ، تعداد الیاف، خواص مکانیکی و مقاومت به حرارت دسته‌بندی می‌شوند. باید به اطلاعات تولیدکننده نخ پلی‌استر مراجعه کرد تا در مورد خصوصیات و کاربردهای نخ پلی‌استر گرید D اطلاعات دقیق‌تری کسب کرد.
- گرید WP12: این نیز گرید خاصی از نخ پلی‌استر است که احتمالاً برای کاربردهای خاصی طراحی شده است. ممکن است کیفیت، تراکم، ویژگی‌های مکانیکی و مقاومت به حرارت این نخ متفاوت باشد.
موارد استفاده:
- نخ پلی استر گرید D: مورد استفاده در تولید پارچه‌ها، لباس‌ها، و منسوجات دکوراتیو با خصوصیات خاص.
- نخ پلی استر گرید WP12: مناسب برای تولید محصولات با دوام بالا و خصوصیات ویژه، مانند فرش‌ها، کف‌پوش‌های خودرو، و محصولات صنعتی.
نخ پلی‌استر به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود در بسیاری از محصولات و صنایع استفاده می‌شود. در اینجا توضیحات دقیق‌تری در مورد برخی از کاربردهای نخ پلی‌استر آورده شده‌است:
کاربردهای نخ پلی‌استر
نساجی
در صنعت نساجی از الیاف و نخ‌های مختلفی استفاده می‌شود. نخ پلی‌استر از این الیاف است که به خاطر خواص شیمیایی خاص خود، مورد توجه قرار گرفته است. این نخ‌ها با ساختمان شیمیایی کریستالی خود، مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی ارائه می‌دهند.
نخ‌های پلی‌استر به تنهایی یا در ترکیب با دیگر نخ‌ها برای تولید انواع پارچه‌ها و منسوجات استفاده می‌شوند. از جمله ترکیب‌های رایج که در صنعت نساجی مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پلی‌استر و پنبه: این ترکیب مزیت‌های هر دو نوع نخ را به همراه دارد. پارچه‌های تولید شده از این ترکیب، دارای نرمی و جذب رطوبت پنبه و همچنین مقاومت و دوام پلی‌استر هستند.
- پلی‌استر و ویسکوز: این ترکیب معمولاً برای تولید پارچه‌های نرم و لطیف استفاده می‌شود. ویسکوز از چوب ساخته می‌شود و به همین دلیل پارچه‌های حاصل از این ترکیب، دارای نمای طبیعی و زیبایی هستند.
- پلی‌استر و نایلون: این ترکیب معمولاً برای تولید پارچه‌های مقاوم و دوام بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. پارچه‌های حاصل از این ترکیب، معمولاً در ساخت لباس‌های ورزشی و لوازم ورزشی استفاده می‌شوند.
- پلی‌استر و اکریلیک: این ترکیب برای تولید پارچه‌های گرم و دوام بالا استفاده می‌شود. پارچه‌های حاصل از این ترکیب، معمولاً در ساخت لباس‌های زمستانی و محصولات خانگی مانند پتو استفاده می‌شوند.
هر کدام از این ترکیب‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند و بسته به نیاز و کاربرد مورد نظر، می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
فرش‌ها
به دلیل مقاومت و دوام بالای نخ پلی‌استر، این نوع نخ برای تولید فرش‌هایی با عمر طولانی مناسب است.
انواع موکت‌ها
موکت‌هایی که از نخ پلی‌استر ساخته شده‌اند، دارای احساس نرمی و لطافت بیشتری هستند و در عین حال به راحتی چروک نمی‌شوند.
کف‌پوش‌های خودرو
نخ پلی‌استر به دلیل مقاومت بالای خود در برابر سایش و فرسایش برای تولید کف‌پوش‌های خودرو استفاده می‌شود.
کالای خواب
نخ پلی‌استر به دلیل ویژگی‌هایی مانند نرمی، راحتی و قابلیت ارتجاعی خود برای تولید تشک‌ها، بالشت‌ها و کالاهای خواب دیگر مناسب است.
صنعت عروسک‌سازی
نخ پلی‌استر به دلیل نرمی و ارتجاعیت خود برای پر کردن عروسک‌ها و ایجاد حالت فنری در آن‌ها مناسب است.
تولید پارچه‌های مختلف
نخ پلی‌استر برای تولید پارچه‌های مختلفی از جمله پوشاک، پرده، کیسه‌ها و دیگر محصولات نساجی استفاده می‌شود.
تولید مبل راحتی
نخ پلی‌استر برای تولید مبل‌های راحتی استفاده می‌شود، چرا که این نوع نخ نرمی، دوام و ارتجاعیت مناسبی دارد.
فیلترهای مختلف
نخ پلی‌استر به دلیل مقاومت بالای خود در برابر مواد شیمیایی برای تولید فیلترهای مختلف استفاده می‌شود.
لباس‌ها و پوشاک مختلف
نخ پلی‌استر برای تولید انواع پوشاک، از جمله تی‌شرت‌ها، شلوارها، پیراهن‌ها و دیگر لباس‌ها استفاده می‌شود.
رومبلی
نخ پلی‌استر به دلیل ویژگی‌های فیزیکی خود، مانند مقاومت در برابر چروک شدن، برای تولید انواع رومبلی مناسب است.
در کل، نخ پلی‌استر به دلیل ویژگی‌های متعددی که دارد، در بسیاری از صنایع و کاربردهای مختلف استفاده می‌شود و به همین دلیل یکی از محبوب‌ترین نخ‌های مصنوعی در جهان است.
ویژگی‌های نخ پلی استر
- مقاومت پلی‌استر در مقابل مواد شیمیایی
پلی‌استرها در برابر اسیدهای ضعیف جوشانده و اسیدهای قوی سرد مقاوم هستند و قلیایی‌های رقیق بر آن‌ها اثر ندارند، اما قلیایی‌های گرم و قوی می‌توانند آسیب بزنند. این الیاف نیز در مقابل مواد اکسید کننده و سفید کننده مقاوم هستند و الکل‌ها، کتون‌ها، صابون‌ها، دترجنت‌ها و مواد خشک‌شویی بر پلی‌استر اثر ندارند.
- ضد حساسیت و مناسب برای هر نوع پوست
پلی استر به خصوص برای افرادی که به پنبه یا سایر الیاف طبیعی حساسیت دارند مناسب است.
- استحکام و دوام بالا
پلی استر نسبت به بسیاری از الیاف طبیعی مقاوم‌تر و با دوام‌تر است، و از این رو محصولات ساخته شده از آن از عمر طولانی‌تری برخوردار هستند.
- نرمی و لطافت
با وجود این که پلی استر الیاف مصنوعی است، اما می‌تواند نرمی و لطافت زیادی داشته باشد و احساس راحتی بیشتری به ارمغان بیاورد.
- بو نگرفتن
پلی استر به خاطر ویژگی‌های خود بو را به خود جذب نمی‌کند، بنابراین مناسب برای ورزشکاران و فعالیت‌هایی که باعث تعرق می‌شوند است.
- عدم جذب رطوبت
این ویژگی موجب می‌شود پارچه‌های ساخته شده از پلی استر خشک‌تر بمانند و به ویژه در محیط‌های مرطوب مناسب‌تر باشند.
- مقاومت در برابر چروک شدن
از جمله ویژگی‌های بارز پلی استر، مقاومت بالای آن در برابر چروک شدن است که موجب می‌شود لباس‌ها و محصولات دیگر برای مدت زمان طولانی‌تری خوش‌فرم بمانند.
- خاصیت ارتجاعی مناسب
این ویژگی موجب می‌شود پارچه‌ها و محصولات ساخته شده از پلی استر دارای قابلیت انعطاف و کشسانی بالایی باشند.
این ویژگی‌ها باعث شده که نخ پلی استر در بسیاری از صنایع، از جمله صنایع نساجی، پوشاک، لوازم خانگی و موارد دیگر کاربردهای زیادی داشته باشد.
جمع بندی
در این مقاله، ما به معرفی و بررسی نخ‌های پلی‌استر، یکی از مهم‌ترین مواد اولیه صنعت نساجی، پرداختیم. با توضیح ویژگی‌ها و کاربردهای مختلف این نخ‌ها، نشان دادیم که چگونه این نخ‌ها به عنوان یک ماده اولیه مهم و پرکاربرد، نقش بسزایی در صنعت نساجی دارند. همچنین، ما به بررسی انواع مختلف نخ‌های پلی‌استر که در بورس کالای ایران معامله می‌شوند، پرداختیم و کاربردهای خاص هر یک از این انواع را مورد بررسی قرار دادیم. امیدواریم که این مقاله بتواند به افزایش آگاهی و دانش شما در زمینه نخ‌های پلی‌استر و کاربردهای آن‌ها کمک کند.
موضوعات مرتبط:
