قوانین پذیرش و عرضه محصولات در بورس کالای ایران
بورس کالای ایران به عنوان یکی از بازارهای مهم و استراتژیک کشور، نقش بسیار حیاتی در شفافیت قیمت‌ها، کاهش ریسک‌های تجاری و تسهیل فرآیندهای تامین مالی ایفا می‌کند. برای حفظ سلامت و کارآمدی این بازار، قوانین و مقررات خاصی برای پذیرش و عرضه محصولات تدوین شده‌اند. این قوانین به منظور تضمین کیفیت، استاندارد بودن و قابل‌اعتماد بودن محصولات، و همچنین برای اطمینان از اجرای منظم و شفاف معاملات تدوین شده‌اند. در این مقاله، به بررسی شرایط و قوانین پذیرش و عرضه محصولات در بورس کالای ایران می‌پردازیم.
جهت مشاوره و خرید یا عرضه در بورس کالای ایران، با شماره زیر تماس بگیرید:
09939340965
سپهر حبیب
شرایط پذیرش کالا در بازار فیزیکی بورس کالای ایران
درخواست پذیرش کالا
برای پذیرش کالا در بورس کالای ایران، متقاضیان باید درخواست پذیرش خود را به همراه مدارک و مستندات مورد نیاز، که در ماده 8 دستورالعمل پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران ذکر شده است، ارائه دهند. این درخواست باید توسط مشاور پذیرش به بورس ارائه شود. مشاور پذیرش از میان شرکت‌های کارگزاری دارای مجوز و شرکت‌های تامین سرمایه انتخاب می‌شود. پس از بررسی کامل بودن مدارک، درخواست در بورس ثبت می‌شود.
فرم درخواست پذیرش به همراه مدارک ذیل به بورس ارائه می‌شود:
- پرسشنامه پذیرش
- امیدنامه
- فرم شناسه کالا
- کپی برابر اصل گواهی استاندارد کالا
- رسید پرداخت حق پذیرش
- تعهدنامه شرکت تولیدکننده مبنی بر فراهم‌نمودن شرایط جهت بازدید از خط تولید و انبارها حسب درخواست هیئت پذیرش یا بورس
در خصوص کالاهای وارداتی:
جهت کالاهای وارداتی که به صورت نقدی عرضه می‌شوند و در زمان ارائه درخواست پذیرش ترخیص شده یا در شرف ترخیص می‌باشند:
- برگ سبز گمرکی
- گواهی بازرسی مبدأ یا مقصد حسب درخواست بورس
- قبض انبار برای کالاهایی که از گمرکات ترخیص و به انبارهای داخلی حمل شده‌اند
جهت کالاهای وارداتی که به صورت سلف عرضه می‌شوند و در زمان ارائه درخواست پذیرش ترخیص نشده‌اند:
- پروفرمای کالای وارداتی
- گواهی کیفیت صادر شده توسط تولید کننده به همراه تعهدنامه واردکننده مبنی بر تحویل کالا بر اساس گواهی کیفیت ارائه شده
- تعهدنامه واردکننده مبنی بر ارائه مستندات بند (۷-۱) این ماده به بورس پس از ترخیص و قبل از تحویل کالا به مشتری
- تبصره: در خصوص کالاهای وارداتی، تضامین وارد کننده تا زمان ایفای کلیة تعهدات وی نزد بورس نگهداری می‌شود.
- تأییدیه حسابرس درخصوص صورت‌های مالی حسابرسی شده دوره مالی قبل به همراه کپی برابر اصل گزارش حسابرس و بازرس قانونی،
- تعهدنامه متقاضی درخصوص ثبت کلیه معاملات خارج از بورس کالا که در فهرست نرخ‌های بورس درج شده است در بورس،
- مستندات مربوط به مالکیت برند برای کالاهایی که با برند مشخص در بورس پذیرش می‌شوند،
- تعهدنامه متقاضی درخصوص اعلام تغییرات کیفی کالا به بورس.
حداقل شرایط پذیرش کالا
برای پذیرش هر کالا در بورس کالای ایران، باید حداقل شرایط زیر احراز گردد:
سابقه فعالیت قابل اتکا:
- متقاضی باید سابقه فعالیت قابل اتکایی در بازار کالای مورد پذیرش داشته باشد. این سابقه باید به گونه‌ای باشد که نشان‌دهنده توانایی و تجربه کافی متقاضی در تولید و عرضه کالای مورد نظر باشد.
- چشم‌انداز روشنی از تداوم فعالیت متقاضی وجود داشته باشد. این امر به منظور اطمینان از پایداری و ثبات تولید و عرضه کالا در آینده است.
میزان عرضه کالا:
- میزان عرضه کالا توسط متقاضی باید به گونه‌ای باشد که امکان کشف عادلانه قیمت در بورس فراهم شود. این امر به منظور اطمینان از وجود حجم کافی کالا برای انجام معاملات منصفانه و بدون دستکاری قیمت است.
عدم محدودیت قانونی و انحصار:
- کالا نباید مشمول محدودیت‌هایی از جمله محدودیت قیمت‌گذاری قانونی و انحصار در عرضه یا تقاضا باشد که مانع از کشف عادلانه قیمت کالا گردد. این امر به منظور جلوگیری از هرگونه محدودیت یا انحصار که می‌تواند به تحریف قیمت‌ها منجر شود، است.
بررسی درخواست پذیرش کالا
بورس حداکثر ظرف 30 روز پس از تاریخ ثبت درخواست، گزارش کارشناسی خود را درباره شرایط پذیرش به همراه مستندات مربوطه به هیئت پذیرش ارسال می‌کند. چارچوب گزارش کارشناسی به پیشنهاد بورس و تصویب هیئت پذیرش تعیین می‌شود. هیئت پذیرش نیز حداکثر ظرف 30 روز پس از دریافت گزارش و مستندات، نظر کتبی خود را با ذکر دلایل مبنی بر تایید یا رد پذیرش کالا از طریق بورس به متقاضی اعلام می‌کند. در صورت رد درخواست، متقاضی می‌تواند مراتب اعتراض خود را حداکثر ظرف مدت 10 روز پس از ابلاغ تصمیم هیئت پذیرش به دبیرخانه سازمان اعلام کند. رای هیئت مدیره سازمان در خصوص بررسی مجدد موضوع یا تایید نظر هیئت پذیرش، برای متقاضی، هیئت پذیرش و بورس لازم‌الاجرا است.
هیئت پذیرش در زمان پذیرش هر کالا، حداقل عرضه سالانه و حداقل درصد عرضه در بورس از کل تولید سالانه برای تولیدکنندگان و از کل واردات سالانه برای وارد کنندگان را مشخص می‌کند. تغییر حداقل‌های مذکور به پیشنهاد بورس و تایید هیئت پذیرش امکان‌پذیر است.
فرایند تجدید نظر
در صورتی که هیئت مدیره سازمان اعتراض متقاضی را موجه تشخیص دهد، درخواست متقاضی باید در اولین جلسه هیئت پذیرش مجدداً مطرح گردد. همچنین، در صورتی که درخواست متقاضی رد شود و به آن اعتراض نکند یا پس از اجرای رای تجدید نظر هیئت مدیره سازمان در هیئت پذیرش رد گردد، طرح مجدد درخواست متقاضی در هیئت پذیرش حداقل پس از شش ماه و انجام مجدد کلیه مراحل و پرداخت حق پذیرش امکان‌پذیر خواهد بود.
درج نام کالا در فهرست نرخ‌های بورس
درج نام کالای پذیرفته شده در فهرست نرخ‌های بورس منوط به احراز تمامی موارد تعیین شده توسط هیئت پذیرش است. در صورت عدم عرضه کالای یک عرضه‌کننده در بورس ظرف مدت 6 ماه از درج آن در فهرست نرخ‌های بورس، پذیرش آن در بورس لغو می‌گردد و پذیرش مجدد آن منوط به طی فرآیند پذیرش خواهد بود.
قوانین عرضه محصولات در بورس کالای ایران
اعلام عرضه
تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان باید زمان و مقدار دقیق عرضه محصول را به بورس اعلام کنند. این اطلاعات به‌صورت عمومی منتشر می‌شود تا همه فعالان بازار از آن مطلع شوند. این شفافیت اطلاعاتی به ایجاد یک بازار منصفانه و رقابتی کمک می‌کند.
قیمت‌گذاری
قیمت‌گذاری محصولات باید بر اساس مکانیزم‌های تعیین شده توسط بورس انجام شود. استفاده از سیستم‌های قیمت‌گذاری شفاف و مبتنی بر عرضه و تقاضا ضروری است. این مکانیزم‌ها به منظور جلوگیری از هرگونه دستکاری و تضمین کشف عادلانه قیمت‌ها تدوین شده‌اند.
اجرای معاملات
معاملات باید در بستر بورس و تحت نظارت آن انجام شود. رعایت مقررات مربوط به تسویه حساب و تحویل کالا الزامی است. این امر به منظور تضمین امنیت و اعتماد در فرآیندهای معامله و جلوگیری از هرگونه اختلاف و مشکل در تسویه حساب و تحویل کالاها است.
جمع‌بندی
رعایت قوانین پذیرش و عرضه محصولات در بورس کالای ایران نه‌تنها به بهبود شفافیت و کارایی بازار کمک می‌کند، بلکه به کاهش ریسک‌های تجاری و افزایش اعتماد عمومی به بازار نیز منجر می‌شود. تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان باید با آگاهی کامل از این قوانین و مقررات، به‌صورت منظم و شفاف در بازار فعالیت کنند تا از مزایای بورس کالای ایران به بهترین شکل بهره‌مند شوند. با رعایت این قوانین، بازار بورس کالا می‌تواند به عنوان یک ابزار موثر برای توسعه اقتصادی کشور و حمایت از تولیدکنندگان داخلی و تجارت بین‌المللی عمل کند.
