در دنیای پویای بازار بورس، دانستن اصطلاحات و مفاهیم اساسی ضروری است تا به عنوان یک سرمایه‌گذار یا حتی یک علاقمند به بازار سرمایه، بتوانید تصمیمات بهتری بگیرید. اصطلاحاتی همچون شاخص کل، ETFها، تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال، و بسیاری دیگر، نقش حیاتی در درک و تفسیر عملکرد بازار دارند.
در این مقاله، به بررسی و توضیح برخی از پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم در بازار بورس می‌پردازیم.
پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس
شاخص کل (TEDPIX):
در بازار بورس تهران، شاخص کل یا TEDPIX نمایانگر بازدهی یا قیمت کلی بازار است. این شاخص بیانگر تغییرات قیمت و سود سهام شرکت‌های موجود در بورس است و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
برای مطالعه انواع شاخص های بورسی اینجا کلیک کنید.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF):
ETFها نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که در بازار به شکل سهام معامله می‌شوند. آنها به‌طور مشابه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک عمل می‌کنند، اما قابلیت معامله در بازار بورس را دارند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds):
این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا با سرمایه‌گذاری در یک سبد متنوع از اوراق بهادار، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند.
صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index Fund):
این صندوق‌ها به تلاش برای تطابق پرتفوی سرمایه‌گذاری خود با شاخص بازار می‌پردازند و مزیت اصلی آنها کاهش هزینه‌های مدیریتی است.
صندوق تضمین اصل سرمایه:
این نوع صندوق سرمایه‌گذاری، در کنار ایجاد بازدهی مناسب، اصل سرمایه را نیز تضمین می‌کند، که این امر برای سرمایه‌گذاران در شرایط نزولی بازار بسیار مهم است.
سبدگردانی (Separately Managed Account):
سبدگردانی به مدیریت و پایش یک سبد متنوع از دارایی‌ها با توجه به هدف و سطح ریسک سرمایه‌گذار می‌پردازد.
سبدگردانی چیست و سبدگردان کیست؟ اینجا کلیک کنید
تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال:
به بررسی ارزش ذاتی هر سهم می‌پردازد در حالی که تحلیل تکنیکال از طریق مطالعه الگوها و روندهای بازار به دنبال پیش‌بینی حرکت قیمت‌ها است.
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال چیست؟ اینجا کلیک کنید
تحلیل تکنیکال چیست؟ اینجا کلیک کنید
اوراق بدهی:
این اوراق به‌عنوان ابزارهای بدهی بین دو طرف معامله می‌شوند و دارنده آنها حق دریافت اصل و بهره را دارد، اما هیچ مالکیتی در شرکت ندارد.
پرتفوی (Portfolio):
پرتفوی به مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی می‌گویند که یک سرمایه‌گذار یا یک موسسه مالی در اختیار دارد. هدف از تشکیل پرتفوی، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است. این دارایی‌ها می‌توانند شامل سهام، اوراق بهادار، اموال ثابت و سایر ابزارهای مالی باشند. پرتفوی می‌تواند به صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذار نگهداری شود یا توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری مدیریت شود.
دارایی تحت مدیریت (AUM):
AUM به مجموعه دارایی‌های مالی اشاره دارد که توسط یک نهاد مالی به نامهای مختلف مانند صندوق سرمایه‌گذاری یا شرکت سرمایه‌گذاری مدیریت می‌شود. ارزش AUM معمولا به عنوان یک معیار برای اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.
ارزش خالص دارایی (NAV):
NAV به ارزش روز همه دارایی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری یا یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری پس از کسر بدهی‌ها اشاره دارد. این مفهوم معمولا درباره ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETF ها و سبدهای اختصاصی به‌کار می‌رود.
عرضه اولیه (IPO):
IPO زمانی رخ می‌دهد که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. این فرآیند معمولا توسط شرکت‌های کوچک و جوان یا حتی شرکت‌های بزرگ خصوصی که به دنبال تبدیل شدن به شرکت عام المنفعه هستند، انجام می‌شود.
برای مطالعه بیشتر در مورد عرضه اولیه اینجا کلیک کنید
بازار گاوی و بازار خرسی:
در بازار گاوی، قیمت‌ها در حال افزایش هستند و تقاضا بسیار زیاد است، در حالی که در بازار خرسی قیمت‌ها کاهش می‌یابد و ترس و بدبینی حاکم است. این دو بازار به عنوان دو حالت متضاد در بازار سرمایه شناخته می‌شوند و معمولا با چرخه‌های تجاری هم‌زمان همراه هستند.
ارزش ذاتی (Intrinsic value):
ارزش ذاتی یک سهم به ارزش واقعی آن سهم بر اساس تحلیل بنیادی و تمامی ابعاد کسب‌وکار مورد نظر اشاره دارد. این ارزش معمولا توسط تحلیلگران مالی محاسبه می‌شود و می‌تواند با قیمت بازار فعلی متفاوت باشد.
تفاوت اصلی بین قیمت بازار و ارزش ذاتی یک سهم این است که قیمت بازار توسط تعامل خریداران و فروشندگان در بازار تعیین می‌شود، در حالی که ارزش ذاتی براساس تحلیل بنیادی و ارزیابی همه جوانب کسب‌وکار محاسبه می‌شود. در برخی موارد، قیمت بازار ممکن است از ارزش ذاتی سهم به شدت متفاوت باشد که این اختلاف‌ها ممکن است فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای افراد مطالعه‌کننده ایجاد کند.
ارزش ذاتی سهم چیست؟ اینجا کلیک کنید
ضریب بتا (Beta):
یکی از مفاهیم مهم در بازار سرمایه است که به میزان ریسک سیستماتیک یک سرمایه‌گذار نسبت به بازار اشاره دارد. این مفهوم بر اساس تحلیل داده‌های تاریخی معاملات سهام بدست می‌آید. ضریب بتای یک سرمایه‌گذاری نشان‌دهنده میزان نوسانات آن سرمایه‌گذاری نسبت به بازار است. اگر ضریب بتا کمتر از یک باشد، این نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری کمتر از بازار تحت تأثیر نوسانات است و در مقابل، اگر ضریب بتا بیشتر از یک باشد، سرمایه‌گذاری بیشتر از بازار تحت تأثیر نوسانات قرار دارد.
آربیتراژ (Arbitrage):
به تفاوت قیمت‌های میان دو یا چند بازار و سود بردن از این تفاوت اشاره دارد. این فرصت معمولاً در بازارهای مالی ایجاد می‌شود که قیمت‌ها به طور نادرست تنظیم شده‌اند، و آربیتراژورها با خرید در یک بازار و فروش در بازار دیگر، سود کسب می‌کنند تا قیمت‌ها را به تعادل برسانند.
آربیتراژ چیست؟ اینجا کلیک کنید
سهام شناور آزاد (Free Float):
بخشی از سهام یک شرکت است که قابلیت معامله آن بر روی بازار فراهم است. این سهام معمولاً توسط دارندگانی نگهداری می‌شوند که به فروش آنها علاقه‌مندند و معمولاً در تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت دخیل نیستند.
درباره سود هر سهم (EPS) و سود پرداختی سهام (DPS):
EPS نشان‌دهنده مقدار سود خالص شرکت به ازای هر سهم است، در حالی که DPS میزان سود نقدی است که برای هر سهم پرداخت می‌شود.
EPS چیست؟ اینجا کلیک کنید
DPS چیست؟ اینجا کلیک کنید
نماد یا کد:
نمادی است که برای شناسایی و دسته‌بندی شرکت‌ها در بازار بورس استفاده می‌شود. این نمادها معمولاً به صورت کد یا نام اختصاری شرکت‌ها در بازار ظاهر می‌شوند.
بازار خارج از بورس (OTC):
بازاری غیرمتمرکز است که معاملات به طور مستقیم بین دو نفر انجام می‌شود، و قیمت‌ها بر اساس مذاکره تعیین می‌شود.
صندوق مختلط و صندوق سهامی:
انواعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که در آنها سرمایه‌گذاری به ترکیبی از سهام و دیگر اوراق انجام می‌شود.
افزایش سرمایه:
به معنای تامین منابع مالی جدید برای گسترش فعالیت‌های یک شرکت است. این افزایش می‌تواند از طریق افزایش سهام، جذب سرمایه، یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها اتفاق بیفتد.
افزایش سرمایه چیست؟ اینجا کلیک کنید
جمع‌بندی
در این مقاله، به بررسی و توضیح پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم در بازار بورس پرداختیم. از شاخص کل و ETFها گرفته تا تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال، دامنه‌ای گسترده از مفاهیم را مورد بررسی قرار دادیم تا خوانندگان عزیز را با دنیای پویای بازار سرمایه آشنا سازیم.
در نهایت، بازار بورس به عنوان یکی از پرمخاطره‌ترین و در عین حال جذاب‌ترین بازارهای مالی جهان، فرصت‌ها و چالش‌های فراوانی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. اما با داشتن دانش و آگاهی کافی، هر کسی می‌تواند از این بازار بهره‌مند شده و به دنبال رشد و پیشرفت مالی خود باشد.
سوالات متداول
