فرآیند تولید فولاد و فرآورده‌های میانی
تولید فولاد یک فرآیند پیچیده و چندمرحله‌ای است که از مراحل مختلفی تشکیل شده و به تولید انواع فرآورده‌های میانی مانند شمش، بیلت، بلوم و اسلب منجر می‌شود. در ادامه، مراحل اصلی تولید فولاد و فرآورده‌های میانی آن توضیح داده می‌شود:
1. ذوب فلزات:
در ابتدا، مواد اولیه شامل خاک‌های آهنی (معدن‌ها) و بازیافتی‌های فلزی به همراه مواد معدنی دیگر مانند سنگ‌های آهنی و کک (آهنی معدنی) در کوره‌های ذوب قرار می‌گیرند.
با اعمال گرما و ترکیب اکسیژن، اکسیدها به فلزات تبدیل می‌شوند و فلزات ذوب می‌شوند.
2. تصفیه و تجمع‌بندی:
در این مرحله، آلودگی‌ها و عناصر غیرفلزی موجود در مخلوط ذوبی از طریق فرآیندهای شیمیایی و جداسازی از فلزات حذف می‌شوند.
عناصر آلیاژی مورد نیاز مثل کربن، نیکل، کروم و غیره به مخلوط اضافه می‌شوند تا خواص مخصوصی به فولاد اعطا شود.
3. تولید فرآورده‌های میانی:
- بلوم (Bloom): در این مرحله، مخلوط فلزی ذوب شده به صورت بلوک‌های بزرگ در آمده و در مراحل بعدی به تولید بلوم می‌پردازد.
- بیلت (Billet): بلوم‌ها به ابعاد کوچکتر برش داده شده و به صورت بلوک‌های کوچکتر با عرض و ارتفاع مشخص تبدیل می‌شوند که به عنوان بیلت شناخته می‌شوند.
- اسلب (Slab): این بخش از فرآورده‌های میانی به وسیله افزایش طول بیلت‌ها و کاهش عرض آنها به‌وجود می‌آید. اسلب‌ها به صورت بلوک‌های تخت درآمده و به مراحل بعدی انتقال می‌یابند.
4. نورد و فرآوری نهایی:
فرآورده‌های میانی از مراحل قبلی به وسیله فرآیندهای نورد به اشکال و اندازه‌های مورد نیاز برای مصارف مختلف تبدیل می‌شوند.
مثلاً فولاد به صورت میلگرد، ورق، تیرآهن، قوطی‌های فولادی و... تولید می‌شود.
5. تست و کنترل کیفیت:
در هر مرحله از فرآیند تولید، کیفیت مواد و محصولات با استفاده از آزمون‌های مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که محصول نهایی استانداردهای لازم را داراست.
جهت مشاوره نحوه خرید انواع محصولات فولادی از بورس کالا با شماره زیر تماس حاصل فرمایید
سپهر حبیب: (09939340965)
ویژگی های شمش، بیلت، اسلب و بلوم:
- شمش (Ingot): به قطعه‌ای از فلز معمولاً به‌شکل مستطیل یا مکعب گفته می‌شود که از طریق فرآیند ذوب فلزات تولید شده و به منظور تولید فرآورده‌های فلزی دیگر به کار می‌رود. این قطعه به صورت ذوبی شکل گرفته و پس از خنک شدن، به‌عنوان یک قطعه یکپارچه با خواص مشخص فیزیکی و شیمیایی در اختیار مهندسین و تولیدکنندگان قرار می‌گیرد.
- بیلت (Billet): به قطعه‌ای از فلز گفته می‌شود که از طریق فرآیندهای مختلف تولید می‌شود و به عنوان مواد اولیه برای تولید محصولات فلزی مختلف استفاده می‌شود. بیلت‌ها ازلحاظ طولی نسبت به شمش‌ها کوتاه‌تر و ازلحاظ قطری به صورت دایره یا مربعی با عرض کمتر از 15 سانتی‌متر یا سطح مقطع کمتر از 230 سانتی‌مترمربع هستند.
بیلت‌ها از طریق روش‌های مختلفی مانند ریخته‌گری مستقیم، اِکستروژن (بیرون رانی) یا نورد شمش تولید می‌شوند. این بیلت‌ها به عنوان مواد اولیه در تولید محصولات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور معمول، بیلت‌ها به فرآورده‌های مانند میلگردها، تیرآهن، قوطی‌های فولادی، نبشی‌ها و دیگر محصولات فولادی تبدیل می‌شوند.
در ایران، بیلت‌های فولادی به گریدهای مختلفی تقسیم می‌شوند، مانند SP3 و SP5 که طبق استانداردهای روسی تولید می‌شوند. این گریدها بر اساس خواص و کاربردهای مختلفی که دارند، در تولید محصولات فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، گرید SP5 به عنوان مواد اولیه در تولید میلگردها مورد استفاده قرار می‌گیرد و گرید SP3 در تولید نوارهای فولادی مانند تیرآهن و نبشی‌ها به کار می‌رود.
- شمش بلوم (Bloom): به قطعه‌ای از فلز گفته می‌شود که از طریق فرآیندهای ذوب فلزات تولید شده و به عنوان مواد اولیه برای تولید محصولات فلزی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. بلوم‌ها از نظر ابعادی بزرگتر از بیلت‌ها هستند و دارای عرض بیش از 15 سانتی‌متر یا سطح مقطع بیش از 230 سانتی‌مترمربع می‌باشند.
شمش‌های بلوم عمدتاً برای تولید محصولات فلزی اندازه بزرگ و سنگین مانند ریل‌ها، تیرآهن، قوطی‌ها، ناودانی‌ها، سپرها و دیگر محصولاتی که به نیروی زیاد و مقاومت به فشار نیاز دارند، استفاده می‌شوند. به دلیل ابعاد بزرگتر و خواص مکانیکی مناسب، بلوم‌ها عموماً در صنایعی که نیاز به قطعات متحمل فشار و وزن زیاد دارند، استفاده می‌شوند. در واقع، بلوم‌ها به عنوان مواد اولیه تولید محصولات نهایی که در بخش‌های مختلف صنایع مانند ساخت و ساز، حمل و نقل، راه‌سازی، صنایع فلزی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند، به کار می‌روند.
- فولاد اسلب (Steel Slab): به قطعه‌ای از فلز گفته می‌شود که از طریق فرآیندهای ذوب فلزات تولید شده و به عنوان مواد اولیه برای تولید ورق‌های فولادی و سایر محصولات فلزی استفاده می‌شود. اسلب‌ها دارای سطح مستطیلی با ابعاد خاص هستند و عمدتاً برای تولید ورق‌های فولادی و صفحات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تفاوت بین بیلت و اسلب به ویژگی‌های ظاهری و ابعاد آنها برمی‌گردد:
بیلت (Billet):
دارای عرض کمتر از 15 سانتی‌متر یا سطح مقطع کمتر از 230 سانتی‌مترمربع.
معمولاً در اشکال مربع یا دایره تولید می‌شود.
به عنوان مواد اولیه برای تولید میلگردها، تیرآهن، قوطی‌ها، نبشی‌ها و محصولات فلزی دیگر استفاده می‌شود.
اسلب (Slab):
دارای سطح مستطیلی با عرض بیش از 15 سانتی‌متر یا سطح مقطع بیش از 230 سانتی‌مترمربع.
برای تولید ورق‌های فولادی و صفحات به کار می‌رود.
ابعاد معمولی برای اسلب عبارتند از: عرض 1.25 متر، طول 12 متر و ضخامت 230 میلی‌متر.
به‌طور کلی، اسلب به عنوان مواد اولیه برای تولید ورق‌های فولادی و محصولات دیگری که نیاز به صفحات فلزی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد و تفاوت اصلی آن با بیلت در ابعاد و کاربردهای مختلف آنهاست.
برای مشاهده لیست و قیمت انواع محصولات فولادی عرضه شده در بورس کالا اینجا کلیک کنید
سوالات متداول
