بورس کالا فضایی شفاف و کارآمد را برای سرمایه‌گذاران و خریداران فراهم می‌کند و نقش مهمی در تحقق اهداف اقتصادی و حمایت از حقوق مصرف‌کننده و تولیدکننده دارد، هدفش ایجاد بازاری شفاف و کارآمد با کاهش دلال‌ها و سوداگران برای توسعه اقتصادی کشور است.
یکی از مهم‌ترین فرآیندها در بورس کالای ایران، تسویه معاملات می‌باشد. تسویه معاملات، مرحله‌ای است که پس از انجام معاملات کالا، مربوط به انتقال مالی و حواله کالا بین طرفین معامله‌گر است. این فرآیند تحت نظر اتاق پایاپای شرکت بورس کالای ایران انجام می‌شود و نقش اساسی در امنیت و شفافیت تجارت کالاها ایفا می‌کند.
در این مقاله، به‌طور جامع و دقیق به بررسی مراحل تسویه معاملات در بورس کالای ایران پرداخته می‌شود.
مراحل انجام تسویه در بورس کالای ایران عبارتند از:
۱. تخصیص کالا به خریدار نهایی از سوی کارگزار خریدار: بعد از انجام معامله در تالار بورس کالای ایران، کارگزار خریدار مسئولیت تخصیص کالا به نماینده نهایی یا خریدار نهایی را بر عهده می‌گیرد.
۲. صدور اعلامیه خرید توسط کارگزار خریدار برای خریدار کالا: کارگزار خریدار پس از تخصیص کالا، اعلامیه خرید شامل جزئیات معامله را برای خریدار کالا صادر می‌کند.
۳. انجام امور تسویه توسط خریدار کالا: خریدار کالا باید مسئولیت تسویه معامله را به عهده بگیرد و اقدامات مربوط به تسویه را انجام دهد.
۴. ارائه مستندات تسویه توسط خریدار کالا به کارگزار خریدار: خریدار کالا مستندات مربوط به تسویه معامله از جمله فیش‌ها و اطلاعات مالی مرتبط را به کارگزار خریدار ارائه می‌دهد.
۵. ارائه مستندات تسویه توسط کارگزار خریدار به اتاق پایاپای به صورت سیستمی: کارگزار خریدار مستندات تسویه را به صورت سیستمی به اتاق پایاپای ارسال می‌کند تا تسویه رسمی معامله انجام شود.
۶. صدور گواهینامه تسویه در سامانه بورس و امضای آن توسط کارگزار فروشنده به منزله حواله خرید کالا: پس از تأیید تسویه معامله، گواهینامه تسویه توسط کارگزار فروشنده در سامانه بورس صادر می‌شود و به عنوان حواله خرید کالا به‌حساب خریدار ارائه می‌شود.
۷. ارسال اطلاعات تسویه قرارداد از سوی کارگزار خریدار به کارگزار فروشنده: کارگزار خریدار اطلاعات مربوط به تسویه معامله را به کارگزار فروشنده ارسال می‌کند تا اطلاعات لازم برای تسویه معامله در اختیار فروشنده قرار گیرد.
۸. اطلاع کارگزار فروشنده به واحد بازاریابی و فروش شرکت عرضه کننده بابت دریافت اطلاعات تسویه قرارداد: کارگزار فروشنده اطلاعات تسویه معامله را به واحد بازاریابی و فروش شرکت عرضه کننده ارسال می‌کند تا فرآیند فروش و عرضه کالا به‌صورت صحیح انجام شود.
جرایم تاخیر تسویه:
اگر قراردادها در مهلت تسویه (که معمولاً سه روز کاری است) تسویه نشوند جریمه‌ای برای خریدار در نظر گرفته شده است.
در این راستا، به ازای هر روز تقویمی تاخیر در تسویه، خریدار موظف به پرداخت 0/025 درصد ارزش معامله به‌عنوان جریمه می‌باشد. این جریمه به حساب فروشنده منظور می‌شود و در واقع یک تنبیه مالی برای تأخیر در تسویه معامله است. اهمیت این جریمه در ارتقاء انضباط بازار، افزایش شفافیت و تشویق به انجام تسویه به‌موقع است. با اعمال این جریمه، تحریم مالی برای تأخیرهای ناقص و تضمین تسویه معاملات به موقع ایجاد می‌شود که باعث افزایش اعتماد به بازار و کاهش ریسک‌های مربوط به تاخیر در تسویه معاملات می‌شود.
جهت مشاوره و خرید از بورس کالای ایران با شماره زیر تماس حاصل فرمایید
سپهر حبیب (09939340965)
سوالات متداول:
