پلیاتیلن یک ماده پلیمری است که از واحدهای تکرار شوندهٔ اتیلن ساخته شدهاست. اتیلنها به صورت زنجیرهای به دنبال یکدیگر آرایش یافته و مولکول بزرگ پلیمری را تشکیل میدهند. این ماده پلیمری بسیار متداول است و مهمترین بازار مصرف آن، صنایع لاستیک و پلاستیک است. انواع مختلفی از پلیاتیلن وجود دارد که شامل پلیاتیلن با چگالی بالا (HDPE)، پلیاتیلن با چگالی پائین (LDPE)، پلیاتیلن سبک خطی (LLDPE) و دیگر انواع آمده در مقاله است. هر یک از این انواع دارای ویژگیها و کاربردهای خاص خود هستند، که در صنایع مختلفی مانند تولید لولهها، مخازن، قطعات پلاستیکی، اسباب بازی، عایقها و بسیاری موارد دیگر به کار میرود.
پلی اتیلن در بورس کالا
در ادامه مقاله، میپردازیم به بررسی پلیاتیلنهایی که در بورس کالای ایران عرضه میشوند. بورس کالای ایران، به عنوان یکی از مهمترین بازارهای تجاری کشور، نقش مهمی در تعیین قیمت و تبادل انواع محصولات پتروشیمی از جمله پلیاتیلن دارد. در ادامه مقاله خصوصیات انواع متفاوت پلی اتیلن بیان خواهد شد که هر کدام برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار میگیرند. در این بخش، میخواهیم با نگاهی دقیقتر به انواع پلیاتیلنهایی که در بورس کالای ایران معامله میشوند، بپردازیم و ویژگیها و کاربردهای آنها را مورد بررسی قرار دهیم. این مرور به ما کمک میکند تا با ویژگیها، قیمت و تقاضای بازار برای هر نوع از این پلیمرها آشنا شویم.
بورس کالای ایران، انواع متنوعی از پلیاتیلنها برای مصارف مختلف عرضه میشود. این انواع میتوانند بر اساس خواص فیزیکی و شیمیایی، از جمله وزن مولکولی، چگالی، خواص پردازشی و کاربردهای نهایی تفکیک شوند. در زیر به توضیح برخی از این نوع پلیاتیلنها پرداختهام:
پلیاتیلن سبک (LDPE یا Low Density Polyethylene)
این نوع از پلیاتیلن دارای چگالی پایین است و معمولاً در ساخت اجسام نرم مانند ساکهای پلاستیکی مورد استفاده قرار میگیرد.
- تزریقی: مورد استفاده در تولید قطعات تزریقی.
- فیلم: برای تولید فیلمهای نازک مانند کیسهها و پوششها.
- خطی: دارای خواص بهتر مکانیکی نسبت به LDPE معمولی.
پلیاتیلن سنگین (HDPE یا High Density Polyethylene)
با چگالی بیشتری نسبت به LDPE برخوردار است و در ساخت اجسام سختتر مانند ظروف و لولهها استفاده میشود.
- اکستروژن: برای تولید اجسام با روش اکستروژن.
- بادی: برای تولید محصولاتی که با فناوری نفخ مورد تولید قرار میگیرند.
- تزریقی: برای تولید قطعاتی که با فناوری تزریق مورد تولید قرار میگیرند.
- فیلم: برای ساخت فیلمهای نازک با خواص مقاومتی بالا.
- لوله: بهویژه برای تولید لولههای آب و گاز.
این فهرست فقط بخشی از انواع پلیاتیلنهای موجود در بازار است. برای انتخاب بهترین نوع برای کاربرد خاصی، مشاوره با تامینکنندهها یا متخصصان در این زمینه توصیه میشود.
در ادامه به معرفی چند محصول پلی اتیلن عرضه شده در بورس کالا میپردازیم:
- پلی اتیلن سبک خطی OFF - 22B02KJ درجه 1
- پلی اتیلن سبک خطی OFF - 235F6 درجه 1
- پلی اتیلن سنگین اکستروژن OFF - 5000S درجه 2
- پلی اتیلن سنگین بادی BL3
- پلی اتیلن سنگین تزریقی OFF - 52505 درجه 1
- پلی اتیلن سنگین تزریقی OFF - 60507UV درجه 1
- پلی اتیلن سنگین دورانی OFF - 3840UA درجه 1
- پلی اتیلن سنگین فیلم OFF - EX5 درجه 1
- پلی استایرن معمولی 1115
لیست قیمت و تقاضای انواع پلی اتیلن در بورس کالای ایران را میتوانید از اینجا مشاهده کنید
کاربردهای اصلی و زمینههای استفاده از پلیاتیلن
پلیاتیلن به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارد، در بسیاری از زمینهها و صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. در زیر برخی از کاربردهای اصلی و زمینههای استفاده از پلیاتیلن آورده شدهاست:
- بستهبندی: فیلمهای پلاستیکی، کیسهها، ظروف غذایی، بستهبندیهای انعطافپذیر و انواع بستهبندیهای دیگر.
- ساخت لوله: لولههای آب و گاز، لولههای زهکشی، لولههای انتقال مواد شیمیایی و لولههای نفت و گاز.
- صنایع خودروسازی: قطعات خودرو، محافظهای داخلی و خارجی و سایر اجزاء پلاستیکی.
- ظروف پلاستیکی: بطریها، جعبهها، دیگها، سطلها و غیره.
- اسباببازیها: بسیاری از اسباببازیهای کودکان از پلیاتیلن ساخته شدهاند.
- تجهیزات ورزشی: تجهیزات مانند کلاههای حفاظتی، محافظهای بدن و غیره.
- صنعت ساختمان: فیلمهای محافظ، ورقهای ایزوله، و مواد دیگر برای عایقبندی.
- صنایع کشاورزی: فیلمهای پوشاننده گلخانه، تورهای قطرهچکان و کیسههای بذر.
- صنایع پزشکی: اجزاء تجهیزات پزشکی، سرنگها و بستهبندی داروها.
- صنایع الکترونیک: محافظهای الکترونیکی، قطعات و اجزاء تجهیزات.
این فهرست نمایانگر تنها بخشی از کاربردهای پلیاتیلن است. ویژگیهای این ماده، مانند مقاومت در برابر واکنشهای شیمیایی، انعطافپذیری، قابلیت فرمدهی و هزینهٔ پایین تولید، باعث شده تا در زمینههای بسیاری مورد استفاده قرار گیرد.
خواص مختلف پلیاتیلن
خواص مکانیکی
- پلیاتیلن استحکام و سفتی کمی دارد.
- دارای شکلپذیری و چقرمگی بالا است.
- هنگام لمس، حس مومی دارد.
خواص حرارتی
- قطه ذوب آن نسبت به دیگر ترموپلاستیکها پایین است.
- احتراق آن در دمای بالای 349 درجه سلسیوس رخ میدهد.
خواص شیمیایی
- مقاوم در برابر اسیدها و بازهای قوی.
- نفوذپذیری گاز و بخار آب در آن کم است.
- در معرض نور خورشید میتواند شکننده شود.
خواص الکتریکی
- عایق الکتریکی خوبی است.
- به راحتی با بار الکتریکی باردار میشود.
خواص نوری
- شفافیت آن بسته به تاریخچه حرارتی و ضخامت فیلم متغیر است.
- LDPE دارای بیشترین شفافیت و HDPE دارای کمترین شفافیت است.
انواع پلی اتیلن
پلیاتیلن در چندین نوع مختلف وجود دارد که بسته به فرآیند ساخت و میزان فشار مورد استفاده در آن فرآیند، ویژگیهای متفاوتی دارند. انواع رایج پلیاتیلن عبارتاند از:
- UHMWPE (پلیاتیلن با وزن مولکولی فوقالعاده بالا)
از ویژگیهای این نوع استحکام بالا، مقاومت به سایش، و ضربه خوردگی خوب است. در بسیاری از کاربردهای صنعتی، مانند قطعات پزشکی و اجزاء مکانیکی، استفاده میشود.
- ULMWPE یا PE-WAX (پلیاتیلن با وزن مولکولی بسیار کم)
این نوع در کاربردهای ویژهای مانند واکسها و مواد افزودنی استفاده میشود.
- HMWPE (پلیاتیلن با وزن مولکولی بالا)
دارای خواص مشابه UHMWPE است اما وزن مولکولی کمتری دارد.
- HDPE (پلیاتیلن چگالی بالا)
این نوع پلیاتیلن تحت شرایط فشار پایین تولید میشود. ساختار شبکهای HDPE کمشاخه و منظمتر از LDPE است، که به دلیل آن مقاومت بیشتری در برابر ترکیدگی و مواد شیمیایی دارد. مصارف رایج HDPE شامل ظروف پلاستیکی، لولهها، اجزای ماشینآلات و بسیاری از محصولات پلاستیکی دیگر است.
- HDXLPE (پلیاتیلن پیوندعرضی چگالی بالا)
این نوع از پلیاتیلن مقاومتر و پایدارتر از HDPE است به دلیل وجود پیوندهای عرضی.
- PEX یا XLPE (پلیاتیلن پیوند عرضی)
مقاومت بالا به حرارت و واکنشهای شیمیایی دارد و در سیستمهای گرمایشی زیرکف استفاده میشود.
- MDPE (پلیاتیلن با چگالی متوسط)
این نوع پلیاتیلن ویژگیهایی میان LDPE و HDPE دارد. MDPE مقاومت خوبی در برابر ترکیدگی دارد و معمولاً در ساخت لولههای گاز و آب به کار میرود.
- LLDPE (پلیاتیلن کمچگالی خطی)
این نوع پلیاتیلن مشابه LDPE است اما ساختار آن خطیتر است. LLDPE مقاومت بهتری نسبت به حرارت و ضربه دارد و عمدتاً در ساخت فیلمهای پلاستیکی، بستهبندی، لولهها و ظروف انعطافپذیر استفاده میشود
- LDPE (پلیاتیلن کمچگالی)
این نوع پلیاتیلن در دماهای بالا و با فشار بسیار زیاد ساخته میشود. LDPE دارای ساختاری با فراوانی شاخههای کوتاه است که به دلیل آن انعطافپذیری بالایی دارد. مصارف رایج آن شامل ساخت کیسههای پلاستیکی، فیلمهای نازک و بستهبندیهای انعطافپذیر است.
- VLDPE (پلیاتیلن با چگالی بسیار کم)
این نوع پلیاتیلن ویژگیهایی مانند انعطافپذیری بسیار بالا دارد و معمولاً در ساخت فیلمهای نازک و برخی از بستهبندیها مورد استفاده قرار میگیرد.
- CPE (پلیاتیلن کلردار)
دارای خواص ضد حریق است و در برخی کاربردهای خاص، مانند کابلهای الکتریکی، استفاده میشود.
موضوعات مرتبط: